یک فرار بزرگ به روایت فیلم سینمایی «شماره 10»

مشخصات فیلم شماره 10

لیست بازیگران فیلم شماره 10

• مجید صالحی
• حسام منظور
• سیامک صفری
• مهدی زمین‌پرداز
• بهرنگ علوی
• صحرا اسدالهی
• احمد کاوری

عوامل فیلم شماره 10

• نویسنده و کارگردان: حمید زرگرنژاد
• تهیه‌کننده: ابراهیم اصغری
• مجری طرح: احمد کاوری
• مدیر فیلمبرداری: حسن پویا
• طراح صحنه: محمدرضا شجاعی
• تدوین: عماد خدابخش
• آهنگساز: مسعود سخاوت‌دوست
• صداگذار: آرش قاسمی
• صدابردار: فرخ فدایی
• طراح گریم: شهرام خلج
• طراح لباس : نیاز حمیدی
• طراح جلوه‌های ویژه بصری: حسین حشمت نیا
• طراح جلوه‌های ویژه میدانی: رضا ترکمان
• مدیر تولید: علی بهره‌مند
• اصلاح رنگ و نور: سامان مجدوفایی
• مدیر برنامه‌ریزی: حبیب قلی‌زاده
• دستیار اول کارگردان: محسن حسن‌پور
• محصول بنیاد سینمایی فارابی.

معرفی حمید زرگرنژاد کارگردان فیلم شماره 10

حمید زرگرنژاد کارگردان، تهیه کننده و مستندساز، متولد سال 1354 در اهواز، فارغ التحصیل کارگردانی سینماست. فعالیت هنری را از سال 1373 آغاز کرد. فیلم های سینمایی پایان خدمت، ماهورا ، برای مرجان و شماره ۱۰ و سریال های فریادهای خاموش و خورشید واره از ساخته های ایشان هستند. او از سال 1383 مدیریت مؤسسه سینمایی پویان فیلم را برعهده دارد و از اعضای انجمن مستند سازان اروپاست. فیلم های کوتاه حلقه در خاک ، طبقه سومی ، صبح روز امتحان و مستندهای ستاره‌های زمینی ، روز سوم ، ضیافت شوکران ، فریاد یک‌نفس ، زندان قصر و… از دیگر آثار زرگرنژاد هستند. بخشی از جوایز و افتخارات ایشان بدین شرح است : برنده بهترین کارگردانی در جشنواره فیلم آبادان ، برنده جایزه کارگردانی جشنواره فیلم مستند الجزیره قطر ، برنده تجلی اراده ملی در سی و ششمین دوره جشنواره فیلم فجر، برنده بهترین فیلم تلویزیون تولیدات سیما فیلم ساحل ، برنده برترین مستند تلویزیونی مستند طعم عشق ، برنده مستند از جشن خانه سینما فریاد یک‌نفس برگزیده.

صحبت‌های عوامل فیلم در جشنواره فجر ۴۱

ابراهیم اصغری | تهیه‌کننده فیلم شماره ۱۰:

• سینمای ایران به ویژه نسل جدید به قهرمان نیاز دارند در چند سال اخیر با توجه به مراوده‌ای که با مخاطبان داشتم این را احساس کردم و در دو کار اخیرم سعی کردیم به سمت یک فیلم قهرمان‌محور برویم.
• این فیلم هم برگرفته از مستندات است قصه «شماره ۱۰» بر اساس تحقیقات گسترده‌ای که آقای زرگرنژاد انجام داد، شکل گرفت و بعد از چند نوبت بازنویسی این فیلمنامه حاصل شد ما سعی کردیم قهرمان را در انتهای فیلم به یک پهلوان تبدیل کنیم.
• ما ایرانی‌ها نسبت به پهلوانان عرق خاصی داریم و امیدوارم این موضوع در ذهن مخاطبان شکل بگیرد و به الگوسازی و اسطوره سازی منجر شود.
• من کارهای سخت را دوست دارم اگر مشکل جای دیگری وجود دارد که آن در سبد اکران و نحوه تبلیغات و… است دلیلی نمی‌شود که تولید این فیلم‌ها تعطیل شود. شرایط باید اصلاح شود تا اینگونه فیلم‌ها مخاطب جذب کند البته جذب مخاطب باید در تولید هم رعایت شود.
• به نظرم اگر شرایط برای رفتن مخاطبان به سینما فراهم شود آن‌ها از تماشای فیلم ناراضی نمی‌شوند. این فیلم را برای قهرمانان وطن ساختیم.
• این فیلم با حمایت کامل فارابی ساخته شده است عدد حمایت را نمی‌گویم اما این فیلم نسبت به دیگر فیلم‌های دفاع مقدس هزینه کمتری داشته است.
• هر قهرمان ایرانی لیاقت این را دارد که فیلمی برای او ساخته شود من حتی علاقه دارم درباره قهرمانان معاصر که در رشته‌های دیگر هستند فیلمی بسازم. اما به دلیل تجربه خودم در جنگ چنین فیلم‌هایی می‌سازم.

حمید زرگرنژاد | کارگردان شماره ۱۰:

• تحقیقات این فیلم از سال ۹۶ شروع شد. ما سعی کردیم این قهرمان اسم نداشته باشد و نامش شماره باشد چون سرگذشت او تلفیقی از سرگذشت همه آزادگان است.
• این تنها فرار موفق در تاریخ دفاع مقدس بوده است صدام هم ۴۰ میلیون دینار بر سر این شخصیت واقعی جایزه گذاشته بود چون او تمام ساختار امنیتی را در هم شکست.
• این قصه تلفیقی از خاطره چند نفر بود اما در واقعیت در زمان جنگ دو نفر با نام زاگرس میرانی و محمد عبدی از زندان فرار می‌کنند از سرنوشت زاگرس میرانی خبری نیست اما محمد عبدی تکنسین اتاق عمل است.
• تصور ما همیشه حاصل دوربینی بوده که جبهه‌های جنگ ایران و عراق را نشان داده است این را هم در نظر داشته باشید که دوربین من در این فیلم در ایران نیست بلکه در عراق است پس آیا مستنداتی که از شکنجه اسرا در عراق بوده دیده‌اید؟
• باید بدانید در آنجا کسی اجازه نداشته ریش داشته باشد هر یکی دو روز مجبور بودند ریش خود را بزنند چرا فکر می‌کنید اردوگاه همیشه باید آن شکلی باشد که در فیلم‌ها نشان داده شده است؟
• اجازه بدهید چهره دیگری از واقعیات را ببینیم. من به خاطرات این افراد وفادار بودم البته اگر همان مستندات را نشان بدهیم خیلی منزجرکننده می‌شود، تا حدودی توانستم شکنجه‌ها و اعدام‌ها را به واقعیت نزدیک کنم.

احمد کاوری | بازیگر:

• روزی که وارد ساخت این فیلم شدیم شرایط سختی بود و اغلب به خاطر پروژه‌های مختلف که در جریان ساخت بود نمی‌توانستیم بازیگر پیدا کنیم روز اول قصد نداشتم بازی کنم برای آن نقش گزینه‌های مختلفی داشتیم من در فیلم قبلی آقای زرگر نژاد هم بازی کرده بودم.
• من نمی‌فهمم یعنی چه که می‌گوئید بازیگران نچسب بودند. آن‌ها چه باید می‌کردند.
• از منظر من به عنوان مخاطب بازیگران بد نبودند و همه کار خود را درست انجام دادند. هدایت آقای زرگرنژاد هم جذاب بود اما قطعاً هیچ‌کس کامل نیست.

معرفی فیلم شماره 10

بنا به گفتهٔ کارگردان فیلم، تحقیق از سال ۱۳۹۶ شروع شده و نگارش فیلم‌نامه حدود سه سال طول کشیده‌است. ابراهیم اصغری تهیه‌کنندهٔ فیلم دربارهٔ بودجه گفت که فیلم با پشتیبانی بنیاد سینمایی فارابی ساخته شده‌است و نسبت به آثار در مورد جنگ ایران و عراق هزینهٔ کمتری داشته‌است.

خلاصه داستان فیلم شماره 10

«شماره ۱۰» در فضایی متفاوت و نفس‌گیر ساخته شده و در خلاصه داستان آن آمده است: «فرار از اینجا بهترین راهه چون همه‌مون ازش می‌ترسیم…» نکته جالب در مورد فیلم شماره ۱۰ این است که داستان فیلم بر اساس یک داستان واقعی نوشته شده است. زرگرنژاد در فیلم ماهورا هم یک روایت واقعی را دستمایه ساخت فیلمش قرار داد و فضای مستندگونه فیلمش حکایت از آن دارد که فیلمساز جوان حوزه دفاع مقدس اعتقاد خاصی به مستندنگاری در حوزه جنگ دارد.

تاریخ اکران فیلم شماره 10

شمارهٔ ۱۰ نخستین‌بار در بهمن ۱۴۰۱ در چهل‌و‌یکمین جشنوارهٔ فیلم فجر به نمایش درآمد.

پخش تلویزیونی

شبکه‌های تلویزیون ایران در نوروز ۱۴۰۲، شمارهٔ ۱۰ را در دو نوبت پخش کردند. حق پخش تلویزیونی با قراردادی بین ۷تا ۸ میلیارد تومان معادل سود پرفروشترین فیلم غیر کمدی سال۱۴۰۱به صداوسیما واگذار شده‌است. مدیرعامل بنیاد فارابی در مصاحبه‌ای اعلام کرد برای پخش تلویزیونی فیلم های این بنیاد( شماره ده ۸میلیارد و چند فیلم دیگر جمعا۷ میلیارد)مبلغ ‌ ۱۵ میلیارد تومان معادل ۵۰۰ هزار بلیت ۳۰ هزار تومانی، از صداوسیما دریافت می‌شود.

جوایز و افتخارات فیلم شماره 10

جشنواره فیلم فجر

• برنده سیمرغ تجلی اراده ملی به دلیل بهترین اقتباس و پژوهش به نویسندگی حمیدزرگرنژاد

مروری بر نقدهای منتشر شده درباره فیلم شماره 10

در میان نقدهای منتشر شده درباره فیلم «شماره 10»، ساختار فیلم، شخصیت‌پردازی و بازی‌ها جزو نکات مثبت آن در نظر گرفته شده‌اند.

کارگردانی | یکی از مواردی که در نقدها به عنوان نکات مثبت فیلم روی آن تاکید شده، استفاده درست از زبان تصویر است. در یکی از نقدها آمده: «شماره ۱۰ فیلم با تکنیکی است و حمید زرگرنژاد نشان داده است که مدیوم سینما و زبان تصویر را به خوبی می شناسد. زوایای دوربین، اندازه نما، تقطیع و برش های کاربردی در میزانسنی محدود نشان از توانمندی فیلمساز در خلق اثری قابل قبول حکایت دارد. از دیگر نقاط بسیار مهم در ساخته حمید زرگرنژاد می‌توان به طراحی صحنه، نور و موسیقی آن اشاره کرد که به شدت کاربردی و در خدمت اثر از آب درآمده و توانسته است با ایجاد سایه روشن های مناسب و فضاسازی درست صحنه ای به روح روایت خود عمق و غنا بخشد.» در نقد دیگری به این مسئله اشاره شده که زرگرنژاد تعلیق خوبی ایجاد کرده و از این نظر مخاطبان را با خودش همراه می‌کند: «داستانی جذاب را صرفاً با موضوع انجام یک ماموریت بزرگ در قالب فرار از زندان قفس امن و رساندن اسامی 42 تن از اسرای امنیتی به دست صلیب‌سرخ درهم‌آمیخته است و در این راستا تعلیق و گره دراماتیک دو عنصر مهمی بوده‌اند که یاری‌رسان او شده‌اند و زرگر نژاد نیز حداکثر استفاده را از این دو عنصر چه در فیلمنامه و چه در ساختار خود به عمل‌آورده.» در یادداشتی هم تاکید شده که فیلم یک جورهایی از روی آثار مرتبط با فرار از زندان الگو گرفته است: «به نظر می‌رسد فیلم بیشتر از اینکه برگرفته از زندگی اسرای ایرانی باشد نگاهی به فیلم‌های هالیوودی در سبک فرار از زندان دارد. پلان‌های زیادی از فیلم شبیه فیلم‌های «رستگاری از شاوشنگ»، «بازداشتگاه شماره 17» و «یک محکوم به مرگ گریخت» است. هر چند نمی‌توان گفت صددرصد کپی است اما این شباهت ما را به بیشتر به یاد فیلم‌های هالیوودی می‌اندازد.»

فیلمنامه | در برخی نقدها تنها مسئله اصلی فیلم به فیلمنامه آن ارتباط داده شده. بعضی منتقدان نوشته‌اند که اگر فیلمنامه قدرتمندتری داشت، حتما عیار آن را بالاتر می‌رفت. در برخی نقدها نوشته شده که فیلم دیر به جریان می‌افتد و یک سوم ابتدایی کند پیش می‌رود. در نقدی آمده: «فیلمنامه اگرچه در بخش‌هایی دچار کاستی است و برخی داستانک‌ها نمی‌توانند به درستی در مسیر داستان اصلی قرار گیرند و چرایی برخی کنش‌ها و واکنش‌ها برای مخاطب معلوم نمی‌شود؛ اما در کلیت، با فیلمنامه‌ای مناسب مواجهیم که تا حد زیادی میتوان از ضعف‌های آن چشم پوشی کرد.»

شخصیت‌پردازی | در یکی از نقدها درباره شخصیت‌پردازی فیلم نوشته شده: «اینکه فیلمساز توانسته است کاراکتر زندانی شماره ۱۰ با بازی مجید صالحی را به گونه ای خلق کند که رمز و رازهایش تا پایان فیلم با او همراه بماند و پله پله از آن لایه برداری کند از نقاط قوت شخصیت پردازی در فیلم است.» درباره چند بعدی بودن شخصیت هم آمده: «کاراکتری که بر خلاف دیگر فیلم های مشابه این حوزه اصلا رو و تک بعدی نیست و اساسا وجه اعتقادی و مذهبی آن نیز به هیچ وجه پررنگ و گل درشت نشده است.» در نقدی دیگر آمده: «شخصیت‌پردازی‌ها به نحوی است که مخاطب در بسیاری از لحظات با شخصیت‌ها همذات پنداری می‌کند و حتی در برخی صحنه‌ها به‌صورت ناخودآگاه برای قهرمان داستان کف و سوت می‌زند.»

بازیگری | درباره انتخاب بازیگران و جنس بازی‌ها هم به نکات مهمی در نقدها  اشاره شده. در یکی از نقدها در این باره نوشته شده: «مجید صالحی در شماره ۱۰ توانسته است به خوبی از عهده نقش برآید و سیامک صفری دیگر بازیگر موفق این فیلم اگرچه با فیگوری تکرار شده از خود ظاهر گردیده اما دور از نقش نیست و بازی اش باورپذیر از آب درآمده است. از دیگر بازی های خوب این فیلم بازی بهرنگ علوی در نقش یکی از مجاهدین خلق است. بازی باورپذیر و خوب بهرنگ علوی که سال پیش با اضافه وزن بیست و چند کیلویی در نقش دایی در فیلم شادروان به خوبی درخشیده بود این بار نیز خوش درخشید.» یکی از منتقدان درباره بازی مجید صالحی نوشته:«استفاده از بازیگری چون مجید صالحی برای ایفای نقش قهرمان داستان، با توجه به تجربه بازیگری های اخیر او در برخی سریال‌ها عجیب نبوده اما هرچند او تجربه ایفای نقش جنگی در تئاتر را هم سال‌ها قبل داشته اما با توجه به پیشینه جدی اش در آثار طنز که در ذهن مخاطب نشسته است، یک انتخاب جسورانه و ریسک‌آمیز بوده است؛ ریسکی که نتیجه را ۵۰-۵۰ کرده.».

پوستر فیلم شماره 10

بیوگرافی بازیگران فیلم شماره 10

مجید صالحی

سید مجید صالحی بازیگر، کارگردان، نویسنده، تهیه ‌کننده و ترانه‌ سرای ایرانی متولد ۲۶ شهریور ۱۳۵۴ در تهران است. وی با نقش آفرینی در نمایش دکتر جوشکار و تئاتر آنتیگونه، نخستین تجربه خود را در زمینه بازیگری تئاتر کسب کرد. مجید صالحی در ادامه فعالیت های هنری خود، در سریال ‌های تلویزیونی گوناگون و غالباً با مضمون آثار کودک و طنز، به ایفای نقش، نویسندگی و کارگردانی پرداخت و با بازی در نقش شخصیت مجید دلبندم شهرت یافت.

از جمله آثار مجید صالحی می توان به حلقه های ازدواج، نازنین، پیتزا مخلوط، مجرد ۴۰ ساله، آسپرین، سه بیگانه، من و شارمین، صداهای خاموش، زیر نظر، امشو و سیاوش اشاره کرد.

حسام منظور

حسام منظور متولد 1359، فارغ التحصیل کارشناسی ارشد کارگردانی از دانشگاه تربیت مدرس، هنرپیشه است. فعالیت هنری را از سال 1382 آغاز کرده و تاکنون در آثار بسیاری از جمله فیلم های سینمایی طلاخون، تلفن همراه رئیس جمهور ، شماره 10 و مجموعه های تلویزیونی بانوی عمارت، روزهای بی قراری، نجلا 1 و 2 حضور داشته است.

سیامک صفری

سیامک صفری بازیگر تئاتر و تلویزیون ایرانی است. او افزون بر دو دهه فعالیت در سطح اول بازیگری تئاتر، به تدریس بازیگری تئاتر در کلاس های آموزشی نیز می پردازد. صفری دارای مدرک کارشناسی ارشد کارگردانی تئاتر است.او در فیلم های سینمایی بسیاری همچون آینه بغل، کارگر ساده نیازمندیم، اعترافات ذهن خطرناک من، اشکان، انگشتر متبرک و چند داستان دیگر و گزارش یک جشن نقش آفرینی داشته است.

مهدی زمین‌پرداز

مهدی زمین پرداز بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر ایران است. او کارش را با حضور در مستند آخرین روزهای زمستان آغاز کرد. همکاری او با محمدحسین مهدویان در فیلم های سینمایی ماجرای نیمروز و لاتاری ادامه پیدا کرد.زمین پرداز در آثار دیگری از جمله فیلم های سینمایی مرد بازنده، تروا، دیدن این فیلم جرم است!، ماجرای نیمروز:ردخون، مجموعه تلویزیونی رعدو برق و سریال زخم کاری نیز حضور داشته است.

بهرنگ علوی

بهرنگ علوی بازیگر ایرانی تئاتر، سینما، و تلویزیون است.علوی، در سال ۱۳۷۰، برای تئاتر «آدمک چوبی»، به کارگردانی جهانگیر طاهری، انتخاب شد و بر روی صحنه تئاترِ سالن قشقائی در مجموعۀ تئاترشهر پای گذاشت. اولین تجربۀ کار تصویری را با مجموعه برنامه های دوربین مخفی به کارگردانی امیرحسین قهرائی آغاز کرد. پس از چند سال وقفه به دلیل ادامۀ تحصیل، مجدداً به تئاتر بازگشت و توانست از محضر اساتیدی چون محمد رحمانیان، حمید امجد، مهتاب نصیرپور، پرویز پرستویی، آتیلا پسیانی، رؤیا تیموریان، پانته آ بهرام، و حبیب رضایی بهره برد.به واسطۀ نقش آفرینی در فیلم های کوتاه، برای فیلم عیار ۱۴ انتخاب شد و با ایفای نقش در تنها یک سکانس از آن فیلم، وارد عرصۀ سینما شد و در ادامه در فیلم های سینمایی بسیاری همچون دشمن زن، سد معبر، امکان مینا و لانتوری نقش آفرینی کرد.

صحرا اسدالهی